Door gastblogger Saskia van der Spank, Social return en business development IBN
Het is alweer ruim vijf jaar geleden, in juli 2011, dat de centrale overheid bij inkopen en aanbestedingen social return ging opnemen als contractvoorwaarde. Het doel: zoveel mogelijk mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpen, zonder bestaande banen te verdringen. Bedrijven weten echter vaak niet waar ze moeten beginnen als social return vereist is.
Laat ik allereerst zeggen dat het slim is om al in een heel vroeg stadium contact op te nemen met IBN. Eigenlijk al vanaf het moment dat er plannen zijn een opdracht aan te nemen of op een aanbesteding in te schrijven waarbij een social return-bepaling is opgenomen. Niet alleen omdat er bij IBN veel kennis in huis is omtrent social return on investment, maar ook omdat het altijd maatwerk is.
Spelregels
Relaties vragen mij vaak wat nou eigenlijk precies de spelregels zijn. Kort uitgelegd: degene die de opdracht verstrekt verplicht de opdrachtnemer een bepaald percentage van de aanneemsom te besteden aan de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Je komt het voornamelijk tegen bij de inkoopprocedures van de overheid, vaak boven maar ook onder de Europese aanbestedingsdrempel. Bijna altijd wordt in het contract geëist dat 5% van de loonsom of de opdrachtwaarde besteed moet worden aan mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, ook wel de 5%-regeling genoemd. Wat je echter ook steeds vaker ziet is dat het PSO trede 2-certificaat gelijk wordt gesteld aan het realiseren van 5% social return-invulling. Bij opdrachten die niet zo arbeidsintensief zijn – en dat is wanneer het arbeidsdeel minder is dan 30% van de totale opdrachtwaarde – wordt een lager percentage geëist, meestal 2%.”
Geen generiek landelijk beleid
Hoe de opdrachtnemer concreet invulling kan of moet geven aan social return en welke afspraken precies gemaakt worden, is per opdracht en per gemeente verschillend. Er is geen generiek landelijk beleid. Vaak wordt social return toegepast in de vorm van een contractbepaling. Maar er zijn ook andere vormen, zoals het stellen van bijzondere uitvoeringsvoorwaarden, het opnemen van gunningscriteria of het voorbehouden van een opdracht aan sociale ondernemingen. Veel overheidsorganisaties hebben eigen beleid geformuleerd voor social return. Ga daarom altijd eerst na of dit het geval is voor de betreffende opdracht.
Regionale afspraken
Voor leveringen en diensten is in het oostelijk deel van de regio Noordoost-Brabant besloten aan te sluiten bij de Europese drempelwaarden voor overheidsopdrachten. Dit wil zeggen dat bij een opdracht van € 209.000,- of meer sowieso social return wordt ingezet. Elke twee jaar wordt deze drempelwaarde opnieuw vastgesteld door de Europese Commissie. Wat de praktische invulling van social return betreft, wijken we in deze regio wel af. Gebruikelijk is dat social return binnen de opdracht wordt ingevuld. Regionaal hebben wij het echter veel breder getrokken. Er wordt niet alleen gekeken naar de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt bij een bepaalde opdracht, maar binnen de hele organisatie die deze opdracht uitvoert. Zo kunnen ook werkzaamheden op kantoor, in de schoonmaak of groenvoorziening die worden uitgevoerd door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt – al dan niet gedetacheerd – worden gezien als invulling van social return. Maar ook bijeenkomsten bij IBN Vergadercentrum of een bestelling bij IBN Lunchkoerier tellen mee. Op deze manier voorkom je dat medewerkers weer op straat komen staan als de opdracht is afgerond. In deze regio gaan we juist voor duurzame oplossingen voor de medewerkers.
Mogelijkheden creëren
Bedrijven doen er daarom goed aan mogelijkheden te creëren. We bedenken graag oplossingen waar het bedrijf en de medewerkers op lange termijn het meeste aan hebben. Jobcarving is zo’n duurzame oplossing: er ontstaan nieuwe werkplekken doordat eenvoudige werkzaamheden worden gedaan door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Zo kunnen gespecialiseerde medewerkers – die deze klussen er eerst bij deden – zich focussen, waardoor ze efficiënter kunnen werken. Ook assemblage- of productiewerkzaamheden uitbesteden aan IBN valt onder social return. Als we samen in gesprek gaan, ontdekken we vast nog veel meer mogelijkheden.
Een sociaal hart
Ik vind het goed om te zien dat er in onze regio een heleboel ondernemers zijn met een sociaal hart. Ze passen social return toe door bepaalde dienstverlening in te kopen bij IBN, enkel en alleen omdat ze het belangrijk vinden mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een kans te bieden. Er zijn echter ook steeds meer ondernemers die social return strategisch inzetten, om hiermee een streepje voor te hebben bij het verkrijgen van opdrachten die worden verstrekt door de overheid.
Wat je reden ook is, neem gerust contact (socialreturn@ibn.nl) met me op. Ik help je graag de juiste beslissingen te nemen die leiden tot een win-winsituatie.
