Dik een jaar geleden schreef ik vol enthousiasme mijn blog over robots, dat ze mensen aan werk helpen. Een paar weken eerder hadden we vier robots in gebruik genomen. Mijn vermoeden dat ze werk opleveren voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt was juist. We staan nu aan de vooravond van een volgende stap: het toepassen van moderne technologieën. Wat zou het mooi zijn als die het mogelijk gaan maken om mensen op een hoger niveau mee te laten doen in het arbeidsproces!
In Nederland hebben zo’n 2,5 miljoen volwassenen moeite met lezen, schrijven en rekenen. Dat beperkt hen enorm in het dagelijks leven. De krant of een boek lezen, een maaltijd bereiden volgens een recept of de bijsluiter van een medicijn doornemen lukt niet altijd. Laat staan succesvol aan het werk gaan. Bij IBN bieden we het programma ‘Aanpak laaggeletterdheid’ aan, mede mogelijk gemaakt door DOEGOODS. Het heeft al veel medewerkers geholpen een positieve draai te geven aan hun leven.
Het is nog maar een jaar geleden dat ik op deze plek adviseerde om de robot een ‘hug’ te geven, omdat ik ervan overtuigd was dat het ook werk kan opleveren. Ik had toen niet kunnen denken dat we nu al een investering zouden doen in vier robots, ingegeven door de vraag uit de markt. Onze robots dragen bij aan de inclusieve arbeidsmarkt en dat vind ik een prachtige ontwikkeling!
Ook al krijgen wij steeds minder subsidie, gemeenten en overheden die het verstrekken vragen zich natuurlijk wel af of het geld goed besteed wordt. En terecht! Het rendement is echter niet alleen in geld uit te drukken. Want wat is het waard als iemand die het leven niet meer zag zitten, er toch weer zin in heeft? De neveneffecten van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt aan het werk helpen blijken opzienbarend.
Dat werk voor onze medewerkers veel meer betekent dan alleen geld verdienen, heb ik op deze plek al vaker ter sprake gebracht. Toch wil ik jullie dit verhaal, dat ik hoorde van onze supervisor in Oss, niet onthouden. Het is verdrietig en mooi tegelijk.
Als je binnen een sociale onderneming werkt, wordt er veel van je gevraagd. Wie wil er nou een baan waar de lat elke maand hoger ligt en constant kosten bespaard moeten worden? Waar je concurrentiepositie onder druk staat en continu verbeteren noodzakelijk is? En waar flexibiliteit van alle dag is en verloop alleen ontstaat als je daar zelf actie op onderneemt? Wat maakt zo’n baan dan toch zo aantrekkelijk?
Die blije gezichten, ik vind het prachtig om te zien. Onze medewerkers zeggen dan wel dat het mooiste moment van de dag het tijdstip is waarop ze naar huis mogen, maar in de praktijk zie ik iets heel anders. Hun werk is hun leven, soms echt letterlijk. Zou jij hen dit leven willen afpakken?
Als wij in staat zijn onze producten goedkoper te produceren, zullen onze opdrachtgevers daarvan profiteren en uiteindelijk wij ook. Door de lagere subsidies stijgt de prijs van de factor arbeid. Om de kosten per product te verlagen, grijpen we daarom steeds vaker naar mechanisering en robotisering. Maar hoe moet dat nou met de mensen die hierdoor boventallig worden? Kunnen wij als sociale onderneming onze doelstellingen dan nog wel halen?
Het benutten van talenten van medewerkers is niet alleen een kwestie van het juiste werk bieden; het gaat veel verder dan dat! Voor een sociale onderneming als IBN is menskunde een core-activiteit. De belangrijkste pijlers zijn mensen begrijpen, betrekken en aandacht schenken. Wat dat de organisatie oplevert? Tevreden medewerkers en daardoor een opvallend lager ziekteverzuim!
Veel mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt sluiten om verschillende redenen niet aan bij de behoefte van werkgevers. Kwetsbare jongeren, 55-plussers, langdurig werkzoekenden, mensen met een (licht) verstandelijke of lichamelijke beperking, met een leerachterstand of psychisch kwetsbare mensen. Mensen die met een overzicht van hun talenten, oftewel vaardigheidspaspoort, wellicht prima uit de voeten zouden kunnen bij een werkgever.
Een paar maanden geleden sprak een man mij aan omdat zijn zoon van 16, die op een speciale school zit voor moeilijk lerende kinderen, huilend was thuisgekomen: hij wilde nóóit meer terug naar het stagebedrijf! Het was de tweede of derde dag dat de jongen in de praktijk ervaring opdeed en hij was zijn zelfvertrouwen volledig kwijt. Maar zou jij dat ook niet zijn als je uitgescholden en weggehoond zou worden?
Wat zou de wereld mooi zijn als je in jouw organisatie vaste kosten flexibel kunt maken en snel kunt inspelen op de veranderende vraag van de klant. En daarbij geen nee hoeft te verkopen bij een grote order, concurrerend kunt zijn in de markt en ‘made in Holland’ op je product kunt zetten. En dit alles ook nog eens op een maatschappelijk verantwoorde manier. Is dit een droom? Wellicht is het een werkelijkheid die bij jou om de hoek ligt.
Op mijn ontdekkingstocht binnen IBN vallen me prachtige dingen op. Hoe mensen verbonden zijn met hun werk bijvoorbeeld, en hoe tevreden en gelukkig ze zijn met de handelingen die ze soms al jaren uitvoeren. Hoe ze de meest technische hoogstandjes in elkaar zetten, doordat we de processen volledig ontrafelen. Het wordt tijd dat we het bedrijfsleven duidelijk maken hoe aantrekkelijk wij wel niet zijn en assemblagewerkzaamheden uit China terug gaan halen naar Nederland!
Als kersverse directeur van IBN Productie heb ik mijn oren en ogen wagenwijd openstaan: ik wil de IBN-organisatie zo snel en goed mogelijk leren kennen, en natuurlijk ook de klanten en overige relaties. Wat me opvalt is dat sommige bedrijven terughoudend zijn om bekendheid te geven aan het feit dat hun producten worden gemaakt door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daar snap ik helemaal niks van!
