Als docent NT2 geef ik bij IBN taallessen aan laag- en ongeschoolden uit andere landen. Zij volgen de Zelfredzaamheidsroute (Z-route) en zijn tweeënhalf jaar bij ons op les. Sommigen kunnen in hun eigen taal niet lezen en schrijven en moeten hier Nederlands leren. Maar ook al zijn mensen nog niet talig, ze kunnen best bij werkgevers aan de slag. Ondertussen krijgen ze gewoon nog taalles.
Door Miriam Egas, taaldocent NT2 bij IBN
Wat is een letter?
Ik was eens in Polen en daar was een weg afgesloten. Er stond een groot bord met Poolse tekst, geen idee wat daar stond. In Polen spreken veel mensen Engels dus kon ik me redden. Maar wat als je in een land terechtgekomen bent waar je geen woord verstaat en niemand je kan helpen, ook niet in een andere taal? En wat is überhaupt een letter voor een analfabeet? Sommigen kennen geen woord, geen letter, al helemaal niet als ze van origine Arabisch of Tigrinya spreken.
Verbale instructies en pictogrammen
In de les werk ik met zowel jongeren als ouderen. Vooral als iemand van 20 nog nooit naar school is geweest, moet ik even schakelen. Maar die 20-jarigen zijn verbaal vaak heel sterk. Ze zijn ook socialer en minder bang om fouten te maken, waardoor ze redelijk snel Nederlands leren. De stap naar werk is dan sneller gemaakt. Als je als werkgever op een rustige, eenvoudige manier verbale instructies geeft en werkt met pictogrammen, dan kun je een heel eind komen, dat doe ik in de klas ook.
Taallessen heel divers
Ondertussen krijgen de nieuwkomers die werk hebben gevonden gewoon nog taalles. Het hoofddoel is spreken, maar we zetten natuurlijk ook in op schrijven en lezen. Dat is bij ouderen niet altijd haalbaar, vooral niet als ze nooit naar school zijn geweest. Dan gaan we sprekend verder. Dat ze zich in het dagelijks leven kunnen redden vinden we heel belangrijk. Bij de werkgever, om bijvoorbeeld uit te kunnen leggen waarom ze naar de dokter moeten. Of in de supermarkt, om te vragen waar de melk staat.
Nieuwkomers gemotiveerd
De mensen die hier komen hebben echt wel wat meegemaakt, ze zijn hier niet voor niks. En ze willen graag werken. In het begin kost het natuurlijk meer tijd als je iemand moet inwerken die de taal bijna niet spreekt. Maar als je met deze leuke mensen in zee gaat, dan krijg je hele gemotiveerde medewerkers. Het is echt de moeite waard om wat meer tijd te investeren. Vooral tegen horeca-ondernemers wil ik zeggen, geef ze een kans, weet je hoe lekker ze kunnen koken? Of kappers uit Syrië, die hebben daar geen diploma’s, maar zijn echte vaklieden.
Kom gerust eens kijken
Ik denk dat je het moet zien om er een gevoel bij te krijgen, anders blijft het ver van je bed. Dus ga een keer kijken bij werkgevers die al statushouders in dienst hebben, zoals Jumbo of McDonalds. Je bent ook altijd welkom bij mij in de les, dan kun je zien hoe het echt is. We hebben arbeidskrachten nodig, er zijn zoveel vacatures, dus verbreed je horizon en kom kennismaken met mijn cursisten bij IBN. Dan kun je ontdekken dat er veel winst zit in andere culturen. Probeer het gewoon.
Je praat ‘Chinees’
Mensen zeggen vaak: ‘Wat goed dat je dit werk doet, zo nuttig.’ Maar ik vind het ook heel leuk. Het is gevarieerd en er hangt een goede sfeer in de groepen. Ook de verhalen maken het boeiend. Met kleine stapjes zet je uiteindelijk grote stappen, het is best wel groot wat je doet met z’n allen. Die kleine stapjes zijn heel belangrijk, anders raak je ze weer kwijt. Nederlanders zeggen weleens als ze iets niet begrijpen ‘het lijkt wel Chinees’. Zo voelen onze cursisten zich ook, vooral in het begin hebben ze werkelijk geen idee. Dan is het fantastisch als je na een tijdje toch een gesprek kunt voeren samen. Dat is echt heel erg leuk!
