Begin februari schreef ik een blog met als titel ‘Iedereen doet mee’ is het nieuwe normaal! Tijdens de voorbereiding van een bijeenkomst voor AANtWERK – hét mvo-platform van IBN, Weener XL en WSD – realiseerde ik me echter dat het eigenlijk ‘opnieuw’ normaal is. Hoezo dan? Daarvoor neem ik je mee terug in de tijd.
Boerenapostel
Begin vorige eeuw: Noordoost-Brabant was nog een armoedige regio. Een slechte infrastructuur, veel grote gezinnen die soms nog leefden in leemhutten en voornamelijk agrarische bedrijvigheid. Het was de tijd dat mensen onvoorwaardelijk voor elkaar zorgden, vaak ook om te kunnen overleven. En het was de tijd van Pater van den Elsen, die vanuit de Abdij van Berne in Heeswijk de basis legde voor de coöperatieve gedachte. Hij is de oprichter van de boerenbond en de boerenleenbank. Beide in het leven geroepen om de arme boeren ook een kans te geven op een goed inkomen en eerlijk werk. Pater van den Elsen is dan ook de geschiedenis ingegaan als de ‘Boerenapostel’.
Maatschappelijk nuttig werk
De crisis van de jaren 30 was de grootste economische depressie van de twintigste eeuw, ontstaan door de beurskrach van 1929, waarbij de aandelenkoersen op Wall Street ongekend snel kelderden. Philips in Eindhoven, de leerindustrie rondom Boxtel en de textielbedrijven in Tilburg: ze hadden het moeilijk en de werkloosheid steeg tot ongekende hoogte. Om deze crisis te overwinnen werd in Nederland de werkverschaffing opgezet: maatschappelijk nuttig werk voor werklozen, tegen een mager loontje.
Verdrag rechten van de mens
Na de tweede wereldoorlog wilde iedereen het anders. In 1948 had de wereld de ogen gericht op de nieuwe Mensenrechtencommissie van de Verenigde Naties, met Eleanor Roosevelt als voorzitter. De Universele Verklaring van de Rechten van de Mens werd op 10 december 1948 aangenomen. Een belangrijk element: recht op werk voor iedereen tegen een eerlijk loon, ook voor mensen met een beperking.
Van liefdadigheid naar bedrijf
Om iedereen mee te laten doen, startten in die tijd veel liefdadigheidsprojecten. Vanuit deze projecten ontwikkelde zich in vrijwel iedere gemeente een sociale werkplaats en later de sociale werkvoorziening. Dit is het begin geweest van het huidige IBN, hier liggen onze roots. De zorg voor elkaar is door de jaren heen geïnstitutionaliseerd. IBN heeft zich ontwikkeld tot een renderend bedrijf dat werkt voor toonaangevende merken, innovatieve oplossingen biedt en deelneemt aan vruchtbare samenwerkingsverbanden. Een sociale onderneming die de winst investeert in de medewerkers. Nog altijd met hetzelfde uitgangspunt: iedereen doet mee!
Werkgevers nemen verantwoordelijkheid
Vanaf 1 januari 2015 is de Participatiewet van kracht geworden. Dit betekent voor werkgevers dat zij mede verantwoordelijk zijn voor werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ik vind het een goede beweging, maar zie ook dat het niet vanzelf gaat. Bovendien is niet elke medewerker in staat goed te functioneren op een reguliere werkplek. Dat wil niet zeggen dat werkgevers en werknemers er niet alles aan moeten doen om van zo’n plaatsing een succes te maken. Want het is niet alleen een kwestie van vraag en aanbod bij elkaar brengen. Inclusiviteit vraagt om een goede analyse van alle mogelijkheden binnen je organisatie, zoals job carving, job creation, re-shoring, uitbesteden van diensten en ook kijken naar het huidige personeelsbestand en daarmee passend werk creëren.
‘Opnieuw’ normaal
Ons ultieme doel is iedereen als reguliere werknemer laten uitstromen, iedereen laten meedoen, net zoals vroeger. Vanuit historisch perspectief zeg ik daarom niet meer ‘Iedereen doet mee is het nieuwe normaal’. Wat mij betreft wordt het ‘Iedereen doet mee is opnieuw normaal’, want feitelijk gezien is het niet nieuw. Het zijn oude waarden in een nieuw jasje. Pas jij deze nieuwe jas? Ik hoor het graag van je!